Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Hakkında

05.03.2025 tarihli ve 32832 sayılı Resmi Gazete’de “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve “İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayımlanmıştır.

A- GİRİŞ

İlgili yönetmeliklerde yapılan değişiklikler ile;

• İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Temel Eğitimlerin Uzaktan Eğitim Yöntemi İle Verilebilmesi Mümkün Hale Getirilmiştir.

Değişiklikten önce işveren tarafından işe ve işyerine özgü içeriğin hazırlanması ve gerekli uzaktan eğitim yönetim sisteminin sağlanması şartı ile çalışanlara verilecek tekrar eğitimlerin uzaktan eğitim yöntemi ile verilmesi mümkündür.

Yönetmelikte yapılan değişiklik ile az tehlikeli sınıfta yer alan kamu kurumları ile 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan küçük ölçekli şirketlere ilişkin işyerlerinde ilk defa verilecek temel eğitimler ve tekrar verilecek temel eğitimler, uzaktan eğitim ile senkron (canlı yayın) veya asenkron (video kaydı) yapıda verilebilecektir.

Ayrıca 10 ve üzeri çalışanı bulunan (50’den az küçük ölçekli) ve az tehlikeli sınıfta yer alan özel işyerleri ile tehlikeli/çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ilk defa verilecek temel eğitimler hariç çalışanlara tekrar verilecek temel eğitimlerin gerekli şartların sağlanması halinde uzaktan eğitim yöntemi ile senkron yapıda verilebilir hale gelmiştir. 

• İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Sonrasında Sınavda Başarılı Olma Koşulu Kaldırılmıştır.

Değişiklikten önce işveren veya işveren vekillerinin mevzuatta iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimine verilen görevleri yerine getirebilmesi için Yönetmelikte belirtilen eğitimin tamamlanması ve sınavdan başarılı olma şartı aranmaktaydı.

Yönetmelikte yapılan değişiklik ile iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekili tarafından yürütülebilmesi için eğitim sonunda sınavda başarılı olma şartı kaldırılmış olup eğitimi tamamlama belgesi yeterli görülmüştür.

• Yönetmelikte belirtilen eğitimi tamamlayan işveren veya işveren vekillerinin, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimine verilen görevleri, işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç olmak üzere iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirme şartı olmaksızın yürütebileceği düzenlenmiştir. Çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin, yönetmelikte yer alan eğitimleri tamamlayan işverenler veya işveren vekilleri tarafından verilebileceği düzenlenmiştir.

• Eğitim Tamamlama Belgesi Bulunan İşverenler Gerekli Şartların Sağlanması Halinde Birden Fazla İşyerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Yürütebilecektir.

Değişiklikten önce eğitim tamamlama belgesi bulunan işveren veya işveren vekili yalnızca tek bir işyerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilmekteydi.

Yönetmelikte yapılan değişiklilerle birlikte artık “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eğitim Tamamlama Belgesi” bulunan işverenler, toplam çalışan sayısı 50’den az olmak şartıyla kendilerine ait az tehlikeli sınıfta yer alan aynı il sınırları içerisinde birden fazla işyerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilecektir.

• 50’den Fazla Çalışanı Olan ve Tehlikesi Az Olmayan İşyerlerinde Kanun Kapsamında Alınması Gereken Sağlık Raporları İşyeri Hekiminden Alabilecektir.

Değişiklikten önce herhangi bir ayrım yapılmadan kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekimlerinden, kamu sağlık hizmet sunucularından veya aile hekimlerinden alınabilmekteydi.

Yönetmelikte yapılan değişikliğe göre artık İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınabilecek ancak 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri, işyeri hekimlerinin yanı sıra çalışan sağlığı merkezinden (ÇASMER), aile hekimlerinden veya diğer kamu sağlık hizmet sunucularından da sağlık raporu alabilecektir.

• Verilmesi Gereken Eğitimlerin Bakanlık ile Protokol Yapmak Suretiyle Hangi Kuruluşlar Tarafından Verilebileceği Belirlenmiştir.

Değişiklikten önce eğitimlerin belirli şartları taşıyan üniversitelerce Bakanlık ile protokol yapmak suretiyle verilebileceği öngörülmekteydi.

Değişiklikler ile birlikte eğitimler; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları veya işçi ve işveren kuruluşları tarafından Bakanlıkla yapılacak protokol çerçevesinde verilebilecektir.

Ayrıca yapılan değişikliklerle eğitim ve belgelendirmeyi kapsayan ücretin Bakanlıkla yapılan protokolde belirleneceği ve üst sınırının net asgari ücretin 1/10’unu geçemeyeceği düzenlenmiştir.

B- SONUÇ

Yönetmeliklerde yapılan son değişiklikler ile; İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili düzenlemelerde küçük ölçekli şirketler için uzaktan eğitimin kapsamı genişletilmiş, sınavda başarılı olma şartı kaldırılarak işveren veya işveren vekilinin süreci yürütmesi kolaylaştırılmış ve şartların sağlanması halinde aynı ilde birden fazla işyerinde hizmetleri üstlenebilmeleri sağlanmış ve şirketlerin alması gereken sağlık raporlarını işyeri hekimlerinden temin edebilmesi sağlanmış, ayrıca eğitimleri verecek kuruluşların kapsamı genişletilmiştir.

Tüm bu değişiklikler ile ilgili yönetmeliklerdeki İş Sağlığı ve Güvenliği hükümleri yumuşatılarak küçük ölçekli şirketler üzerinde mutlaka uyulması gereken bu yükümlülüklerden vazgeçilmeden gerekli eğitim ve yükümlülüklerin daha uygun şekilde yerine getirilmesinin amaçlandığı değerlendirilmektedir..